Het is zonder twijfel de belangrijkste release van het jaar wat betreft klassieke muziek. De allereerste opname van Pärt's vierde symfonie is eindelijk beschikbaar via ECM Records.
Hiervoor kon u immers enkel fragmenten van concerten op Youtube bewonderen. Het is dan ook slechts twee jaar geleden dat de symfonie in Los Angeles in Première ging.
De reden waarom een van de meest invloedrijke Europese componisten zijn werk in Amerika opvoert en het zelfs de bijnaam "Los Angeles" geeft ligt voor de hand. Arvo Pärt schreef bijna 40 jaar na zijn overweldigende derde symfonie zijn huidige meesterwerk in opdracht van het Los Angeles Philharmonic (u hoort dan ook dit orkest op de opname).
Rond deze tijd vertoefde hij dus af en toe aan de andere kant van de Atlantische stroom. Maar toch is Pärt ongetwijfeld een grote culturele macht van het avondland. Bovendien is zijn levensverhaal door en door Europees.
Nadat hij zijn vaderland Estland -dat onder het Sovjetregime gebukt ging- ontvluchtte in 1980 kwam hij in Wenen en West-Berlijn terecht. Sinds de val van het Russische communisme vertoeft hij af en toe weer in Estland. De derde symfonie die hij in Estland in 1973 schreef was een zware uithaling naar het conservatieve regime, en ook in de vierde is er kritiek op Rusland te horen. Al is het communisme intussen verdwenen, we weten allemaal dat de huidige machthebbers ook hun duistere kantjes hebben.
City Of Angels is opgedragen aan de Russische oliemagnaat Michail Chodorkovski, ooit de rijkste man van Rusland, maar hij zit sinds 2005 weg te rotten in Siberië nadat hij door Poetin beschuldigd werd van fraude. Zoals dat nu eenmaal gaat als Poetin vindt dat je in zijn weg staat.
.jpg)
Buiten de naam en de opdrachtgever/uitvoerder zie ik verder geen link met L.A., zeker niet inhoudelijk. Het werk is erg somber, vrij ingetogen en zelfs droevig. Maar dat neemt niet weg dat het bloedmooi is. Zoals de meeste composities van de laatste jaren (zeg maar decennia want Pärt is inmiddels 75 jaar)is het bovendien erg traag. De orkestratie bestaat uit harp, allerlei soorten strijkers (die duidelijk de hoofdrol opeisen) en een opmerkelijk hoog aantal percussie-instrumenten. De muziek lijkt soms, en vooral in het laatste deel (van de drie) niet te kloppen, of iets wat men in vaktermen "dissonant" noemt, dit komt door het feit dat de strijkers dan in een grote toonaard spelen en de rest in een kleine. Ik vermoed dat in de eerste twee delen alle instrumenten in klein spelen want dit heeft immers een somber effect.
Blaasinstrumenten ontbreken volledig, wat bijdraagt aan de somberheid, zeker na het grootse koperblazersgeweld in de derde symfonie.
Buiten de vierde symfonie bevat de Cd trouwens ook een track genaamd "Fragments from Kanon Pokajanen". U moet weten dat Arvo Pärt erg beroemd is om zijn sacrale werk voor koor. Hij maakt dan ook deel uit van de zogenaamde God Squad, een groep componisten uit de 20ste en 21ste E (waaronder ook de pool Henryk Górecki) die zich verzetten tegen de abstracte avant-gardistische muziek en die teruggrijpen naar de religieuze roots van de klassieke muziek.
Hoe dan ook, Kanon Pokajanen is een compositie voor koor uit 1997. De tekst is een Orthodoxe hymne genaamd "Kanon voor boetedoening voor onze heer Jezus Christus" geschreven door Sint Andreas van Kreta. De hymne is oorspronkelijk Grieks maar in Kanon Pokajanen wordt ze op traditionele manier a capella in kerkelijk Slavisch gezongen door het Estonian Philharmonic Chambre Choir.
Het fragment wat u te horen krijgt is slechts een klein deel van het gehele werk maar duurt desondanks vijftien minuten. Een ronduit adembenemend mooi kwartier zowaar. Ik heb zelden zo een mooi koorgezang gehoord. En opzoekwerk op Youtube leert me dat het beste deel niet eens op de CD staat!
Maar goed, u krijgt de kans om zelf wat klassieke muziekgeschiedenis mee te maken. Of dacht u dat het elke dag gebeurt dat een grote componist een nieuwe symfonie uitbrengt?
Tracklist:
1) Symphony No. 4 "Los Angeles":
I Con sublimità
II Affannoso
III Deciso
2) Fragments from Kanon Pokajanen (1997)
Hieronder kan u een uitstekende youtube-opname zien van de Engelse première in de Royal Albert Hall (Londen) onder leiding van Esa Pekka Salonen, dezelfde dirigent als op de CD:
I Con Sublimatà
II Affanosso
III Deciso
.jpg)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten